Aktywność fizyczna jest niezbędna dla utrzymania zdrowia i sprawności organizmu, czasem jednak choroba może pokrzyżować Twoje plany treningowe. Kiedy ćwiczenia nie są wskazane w przypadku przeziębienia lub innych infekcji? Czy choroby przewlekłe układu oddechowego całkowicie wykluczają aktywność fizyczną?
Czy można ćwiczyć z kaszlem i innymi objawami infekcji dróg oddechowych?
Aktywność fizyczna podczas choroby zależy przede wszystkim od Twojego samopoczucia oraz występujących objawów. Lekkie przeziębienie z niezbyt nasilonymi symptomami nie jest przeciwwskazaniem do ćwiczeń. Przeciwnie, aktywność fizyczna może pomóc w procesie zdrowienia.
Podjęcie decyzji na temat treningu może ułatwić Ci tzw. test szyi. Ćwiczenia Ci nie zaszkodzą, jeśli objawy dotyczą górnych dróg oddechowych i zlokalizowane są powyżej szyi. Należą do nich np.:
- ból gardła,
- katar,
- lekki kaszel wynikający np. z podrażnienia gardła lub wydzieliny spływającej z zatok.
W przypadku objawów dotykających narządów poniżej szyi np. oskrzeli czy płuc, aktywność fizyczna jest niewskazana. Zrezygnuj z niej także wtedy, gdy infekcja przebiega z gorączką, bólami mięśni czy męczącym kaszlem. Często towarzyszy jej też nadmiar wydzieliny w oskrzelach i podrażniona śluzówka, które pogarszają pracę układu oddechowego, a intensywne ćwiczenia mogłyby tylko nasilić objawy.
Podczas choroby dostosuj trening do swojego samopoczucia – organizm jest wtedy osłabiony i nie warto go dodatkowo forsować. Pamiętaj też, że infekcje wirusowe i bakteryjne bardzo szybko się roznoszą. Dlatego unikaj skupisk ludzkich, np. siłowni, gdzie łatwo zarazisz kolejne osoby[1].
Aktywność fizyczna a kaszel przewlekły
Kaszel towarzyszący chorobom przewlekłym nie wyklucza całkowicie aktywności fizycznej. Wręcz przeciwnie, może ona poprawić stan zdrowia i kondycję, ponieważ wzmacnia mięśnie oraz poprawia krążenie i pojemność płuc. Jednak ćwiczenia muszą być dostosowane do Twojego aktualnego stanu zdrowia i samopoczucia.
Chorym na schorzenia przewlekłe zaleca się rehabilitację oddechową, która obejmuje m.in. trening fizyczny wytrzymałościowy i siłowy oraz ćwiczenia mięśni oddechowych. Efektem takich treningów jest poprawa tolerancji wysiłku, czyli lepsza kondycja i sprawność na co dzień. Ćwiczenia powinny być dobrane indywidualnie dla Ciebie przez specjalistę[2].
Jakie leki mogą złagodzić kaszel?
W pierwszych dniach infekcji kaszel bywa suchy, jednak z czasem w wyniku stanu zapalnego w oskrzelach pojawiają się nadmierne ilości śluzu. Również przewlekłe schorzenia przebiegają zwykle z nadprodukcją wydzieliny. Zalega ona w drogach oddechowych, utrudnia oddychanie i zmniejsza pojemność płuc. Sprzyja też rozwojowi drobnoustrojów, które mogą przedłużyć chorobę. Dlatego leczenie produktywnego kaszlu polega na ułatwianiu odkrztuszania tej wydzieliny, co może poprawić komfort oddychania.
Tabletki na kaszel mokry zawierają np. ambroksol. Nasila on produkcję wodnistego płynu, który miesza się ze śluzem w oskrzelach i rozrzedza go. Ponadto substancja ta pobudza ruchy rzęsek obecnych w drogach oddechowych, które wymiatają wydzielinę na zewnątrz. Ambroksol wykazuje też właściwości przeciwzapalne, które mogą przyspieszyć powrót do zdrowia[3].
Choroba nie musi oznaczać braku aktywności fizycznej, jednak warto dobierać ją rozsądnie. Forsowanie osłabionego organizmu może skutkować pogorszeniem stanu zdrowia lub kontuzją. Jeśli masz wątpliwości czy ćwiczenia w Twoim przypadku są wskazane, porozmawiaj o tym z lekarzem.
[1] https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/fitness/expert-answers/exercise/faq-20058494 [dostęp 29.02.2024].
[2] Śliwiński, P., Górecka, D., Jassem, E., Pierzchała, W. (2014). Zalecenia Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc dotyczące rozpoznawania i leczenia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. Pneumonologia i Alergologia Polska, 82(3): 227-263.
[3] Jędrzejek, M., Pokorna-Kałwak, D., & Mastalerz-Migas, A. (2020). Praktyczne zastosowanie leków mukoaktywnych. Lekarz POZ, 1: 14-19.